Systeem 1 en 2

Systeem 1 en systeem 2 maakt dat we minder rationeel zijn dan we zelf denken

Daniel Kahneman is, zo schatten wij, één van de meest beroemde psychologen ter wereld. Hij wordt als een belangrijke grondlegger gezien van de gedragseconomie. In diverse studies heeft hij aangetoond hoe mensen denken en beslissingen nemen. Dit heeft zoveel implicaties gehad voor talloze gebieden (economie, geneeskunde, politiek, sociaal) dat hij in 2002 de Nobelprijs voor de economie heeft gekregen.

In zijn boek ‘Thinking Fast and Slow’ beschrijft Daniel Kahneman hoe onze gedachten en besluitvorming is gebaseerd op twee systemen: systeem 1 en systeem 2.

• Systeem 1 is ons snelle systeem. Onze onbewuste gedachten en handelingen zijn op dit systeem gebaseerd. Dit gaat moeiteloos en automatisch. Denk bijvoorbeeld aan je veters strikken. Dit is een handeling die je (hoogstwaarschijnlijk) zonder bewust na te denken uitvoert. Toch? Zie systeem 1 daarom als de onbewuste automatische piloot.
• Systeem 2 is ons rationele systeem. Het gaat hier om bewuste en gecontroleerde denkprocessen en kost je dus ook relatief voor moeite. Denk bijvoorbeeld aan het moment waarop je moest kiezen welke hypotheek je afsloot voor je droomhuis. Voor de meesten van ons ben je hiermee bewust en geconcentreerd bezig. Zie systeem 2 daarom als het rationele bewustzijn.

Daniel Kahneman heeft aangetoond dat meer dan 95% van ons gedrag wordt gedreven door systeem 1. En dat is maar goed ook. Want met alle prikkels en besluiten die we op een dag moeten nemen (meer dan 20.000!) kunnen wij mensen het simpelweg niet aan om alleen het rationele systeem 2 te gebruiken. We zouden crashen. Dankzij systeem 1 is dat dus gelukkig ook niet nodig. Overigens, en deze nuance is belangrijk, het is zeker ook mogelijk dat zowel systeem 1 als systeem 2 actief zijn binnen een bepaalde context. Het punt wat wij hier willen maken is dat er twee verschillende systemen zijn, en dat in iedere situatie één van deze systemen ‘dominant’ is.

Systeem 1 en systeem 2 denken volgens Kahneman

Meer hierover lees je in dit artikel!